روانشناسی علمی است که با استفاده از روش‌های علمی به رفتارها و فرآیندهای ذهنی می‌پردازد. مباحث مهمی مانند زبان بدن، مهارت اعتماد‌به‌نفس، مهارت‌های ارتباطی و… از بحث‌های اساسی علم روانشناسی هستند.
روانشناسی از علوم پرکاربرد است که فراگیری آن باعث یافتن ارتباط بین ذهن و روان انسان می‌شود و همچنین رشد و سلامت رفتارهای اجتماعی را در پی دارد. علم psychology عواملی مانند ادراک، افزایش تمرکز، شناخت، شخصیت، رفتار، انگیزه، خانواده، روابط بین فردی، پدیده‌شناسی، احساسات، و دیگر زمینه‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. در این مقاله به علم روانشناسی و حوزه‌های فعالیت این رشته می‌پردازیم.
سرفصل‌های ارائه شده در این مقاله عبارت‌اند از:
- تعریف روانشناسی
- انواع روانشناسی
- تست روانشناسی
- ترفند روانشناسی
- شغل روانشناسی
تعریف روانشناسی
روانشناسی یا psychology که نماد آن به صورت Ψ است، با پرداختن به رفتارها (مانند مطالعه، صحبت کردن در خواب و…) و فرایندهای ذهنی انسان‌ها (مانند حل مسئله، سبک تفکر و تغییرات حافظه و یادگیری و…) جنبه‌های مختلف زندگی آن‌ها را بررسی می‌کند. psychology علمی است که فرآیندهای فیزیولوژیکی و شناختی را مطالعه می‌کند و از این دانش برای حل مسئله‌های رفتاری انسان استفاده می‌کند.
psychology بیشتر به رفتار و جنبه‌های رفتاری توجه می‌کند، به همین علت می‌توان آن را رفتارشناسی نیز نامید. تقویت رفتارهای بهنجار، جلوگیری از رفتارهای نابهنجار و کاهش اثرات آن‌ها بالاترین هدف و از شاخصه های مهم psychology است.
تاریخچه روانشناسی
تاریخچه روانشناسی به سده چهارم و پنجم، قبل از میلاد مسیح می‌رسد. فیلسوفانی مانند سقراط و افلاطون، پرسش‌های زیادی درباره روح و روان انسان بیان کرده‌اند. رویکردهای مهم شناختی، رفتاری و زیست‌شناختی از اندیشه‌های این فیلسوفان سرچشمه گرفته است.
psychology به صورت علمی و آکادمیک از اواخر قرن ۱۷ و اوایل قرن ۱۸ شروع شده است. پدر روانشناسی، ویلهلم وونت است؛ او در سال ۱۸۷۰ یک آزمایشگاه تاسیس کرد و باعث هویت یافتن این رشته شد. در سال ۱۸۹۰ ویلیام جیمز نیز در کتاب «اصول روانشناسی» به بسیاری از پرسش‌های psychology پاسخ داد. همچنین روانشناسی علمی در ایران توسط تلاش‌های دکتر علی‌اکبر سیاسی در سال ۱۳۴۰ شروع شد.
انواع روانشناسی
psychology علمی بسیار گسترده است و به دلیل اینکه همه جنبه‌های مهم زندگی بشر را در بر می‌گیرد، انواع مختلفی دارد. در ادامه مقاله به ۱۵ مورد از انواع روانشناسی می‌پردازیم.
-
روانشناسی بالینی
روانشناسی بالینی یکی از زیرشاخه‌های psychology است. این شاخه از psychology مسائلی مانند افسردگی، اضطراب و بی‌انگیزگی را مورد بررسی قرار می‌دهد و به افراد کمک می‌کند که با اجبارهای زندگی سازگار شوند. روانشناسی بالینی با طرح آزمون روانی و فنون مصاحبه، مسائل را ارزیابی می‌کند و به بیماران دارای مشکلات روحی و روانی کمک می‌کند تا با تغییر مسائل، ناسازگاری‌های زندگی خود را بهبود دهند. روانشناس‌های بالینی با حضور خود در کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها به بیماران روانی کمک می‌کنند.
-
روانشناسی مشاوره
کار psychology مشاوره مشابه با روانشناسی بالینی است؛ با این تفاوت که روانشناسی بالینی با افرادی که به روان درمانی احتیاج دارند سرو کار دارد، اما روانشناسی مشاوره با افرادی سروکار دارد که اختلال روانی ندارند و تنها در برخی مسئله‌های زندگی مشکلاتی دارند. بیشترین کاربرد psychology مشاوره در مدارس و دانشگاه‌ها است.
-
روانشناسی خانواده
روانشناسی خانواده به مشکلات مربوط به خانواده و زوج‌هایی که در حال جدایی هستند می‌پردازد. روانشناسی خانواده به زوج‌هایی که جدا می‌شوند کمک می‌کند تا در برخی از مسائل مانند نگهداری فرزندان، که بعد از جدایی پیش می‌آید به تفاهم برسند.
-
روانشناسی تحصیلی
روانشناس تحصیلی بیشتر به مسئله‌های مربوط به یادگیری دانش‌آموزان و دانشجویان می‌پردازد. همچنین مسئله‌هایی مانند اختلالات عاطفی و یادگیری را بررسی می‌کند و مسئله‌ها و مشکلات دانش‌آموزان را از راه مصاحبه با معلمان و اساتید آن‌ها شناسایی می‌کند. روانشناسان مشاوره برای این کار از آزمون‌های هوش، استعداد‌یابی، پیشرفت و رفتار تحصیلی کمک می‌گیرند.
-
روانشناسی تربیتی
psychology تربیتی نیز مانند روانشناسی مشاوره است. در psychology مشاوره تلاش می‌شود تا مشکلات دانش‌آموزان و دانشجویان برطرف شود؛ اما در psychology تربیتی مسئله‌های یادگیری در راستای تعلیم و تربیت کودکان بررسی می‌شود.
-
روانشناسی شخصیت
در این شاخه از psychology ابعاد متفاوت شخصیت مانند جنبه‌های ادراکی، هیجانی، چگونگی سازگاری با محیط و… بررسی می‌شود.
-
روانشناسی اجتماعی
روانشناسی اجتماعی در حوزه تعاملات اجتماعی افراد با یکدیگر، معیارها و هنجارهای اجتماعی، باورهای عام، بازخوردها و… به تحقیق و مطالعه می‌پردازد.
-
روانشناسی رشد و کودک
psychology کودک به مطالعه و بررسی رشد انسان از نطفه تا زمان نوجوانی و بلوغ می‌پردازد و موضوعاتی مانند نحوه بازی کردن کودکان، نقش وراثت و محیط در رشد و پرورش کودکان، چگونگی رشد بدنی، ذهنی، عاطفی، اجتماعی، کلامی، حسی و حرکتی مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد.
-
روانشناسی مثبت‌گرا
روانشناسی مثبت‌گرا به بررسی پدیده‌های مثبت در سطوح مختلف جامعه می‌پردازد و با مطالعه و بررسی در حوزه تجربیات انتزاعی مثبت مانند خوش‌بینی، شادی و همچنین ویژگی‌های شخصیتی مثبت مانند شجاعت و حکمت، باعث رشد و پیشرفت اجتماعی می‌شود.
-
روانشناسی صنعتی و سازمانی
در این شاخه از psychology، مسائل و مشکلاتی که برای انسان در کار و تجارت پیش می‌آید بررسی و مطالعه می‌شود.
-
روانشناسی تبلیغات
در این شاخه از psychology به مطالعه راه و روش‌های مختلف برای اثربخشی تبلیغات که یکی از مهم‌ترین عوامل رشد و موفقیت در حوزه کسب و کار است، می‌پردازند.
-
روانشناسی سیاسی
روانشناسی سیاسی شکلی از سیاست است که رفتارها و اخلاق‌های سیاسی را مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد.
-
روانشناسی ورزش
در این شاخه از psychology، تاثیر فعالیت‌های ورزشی بر عوامل روانشناختی و تاثیر عوامل روانشناختی بر عملکرد انسان، مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد.
تست روانشناسی
تست‌های روانشناسی و آزمون‌های روان درمانی، روش‌هایی برای جمع آوری اطلاعات درباره افراد است. این تست‌ها به صورت پرسش‌نامه در اختیار روانشناس قرار می‌گیرند. تست psychology نباید در اختیار مردم یا کسانی که دانش psychology ندارند قرار بگیرد؛ زیرا ارزش علمی خود را از دست می‌دهد. آزمون‌های روانشناسی می‌تواند به صورت شفاهی یا کتبی باشد و با مصاحبه‌ها و گفت‌و‌گوهای بالینی متفاوت است. در این مقاله به ۱۲ تست روانشناسی اشاره می‌کنیم.
- تست هوش هیجانی یا EQ
- تست شخصیت‌شناسی مایرز بریگز یا MBTI
- تست شخصیت‌شناسی پنج عاملی نئو یا NEO PIR
- تست هوش تصویری یا IQ
- تست سبک حل تعارض TKI
- تست سبک‌های مقابله با استرس CSI
- تست بهداشت سلامت عمومی یا GHQ
- تست توانایی‌های شناختی
- تست شخصیت‌شناسی هارتمن
- تست سبک انگیزشی غالب یا DMSI
- تست افسردگی
- تست شخصیت‌شناسی هالند
ترفند psychology
گاهی اوقات می‌خواهید به هدفی برسید اما راه‌حل آن را نمی‌دانید؛ به کمک ترفندهای psychology می‌توانید به راحتی به آن‌ها برسید؛ برای مثال اگر می‌خواهید دوستان جدیدی پیدا کنید یا دوست بهتری برای دوستان خود باشید، آن‌ها باید دوستتان بدارند. در این مقاله به ۱۸ ترفند روانشناسی برای اینکه آدم‌ها بلافاصله شما را دوست بدارند، معرفی می‌کنیم.
از آن‌ها تقلید کنید
طبق تحقیقات، زمانی که انسان‌ها رفتار یکدیگر را تقلید می‌کنند، فرآیند دوست داشتن در آن‌ها به سرعت انجام می‌شود.
زمان بیشتری را در کنار آن‌ها سپری کنید
طبق تحقیقات، افراد به چیزهایی که با آن‌ها آشنایی دارند، علاقه بیشتری دارند. احتمال دوستی پایدار در افرادی که نزدیک هم زندگی می‌کنند و تعاملات بیشتری باهم دارند، بیشتر است. پس اگر می‌خواهید دیگران شما را دوست بدارند سعی کنید زمان بیشتری را کنار آن‌ها باشید.
از افراد دیگر تعریف کنید
تحقیقات نشان داده‌اند زمانی که شما در کنار فردی هستید و فردی دیگر را توصیف می‌کنید، آن فرد در ذهن خود ناخواسته شما را نیز به این ویژگی‌ها ربط می‌دهد؛ برای مثال اگر در کنار فردی هستید و شخصیت نابغه یک فرد دیگر را توصیف می‌کنید، او نیز این ویژگی را به شما ارتباط می‌دهد.
اخلاق خوبی داشته باشید
طبق مقالات پژوهشی افراد به شدت تحت تاثیر اخلاق یکدیگر قرار می‌گیرند؛ پس اگر می‌خواهید افراد در کنار شما احساس شادی کنند، تمام تلاش خود را بکنید تا احساسات مثبت خود را به آن‌ها انتقال دهید.
با دوستان آن‌ها دوست شوید
تحقیقات نشان می‌دهند افرادی که بین خود دوستان مشترک دارند، احتمال دوست شدن آن‌ها با یکدیگر بسیار زیاد است.
از دوستان دیگر خود زیادی تعریف نکنید
سعی کنید از تعریف‌های بی‌جا از دوستان قدیمی خود در مقابل افراد جدیدی که ملاقات می‌کنید بپرهیزید؛ زیرا این کار باعث می‌شود آن‌ها نظر مثبتی به شما پیدا کنند.
صمیمانه برخورد کنید
تحقیقات نشان می‌دهند که افراد شما را براساس میزان صمیمیت در اولین برخورد قضاوت می‌کنند. اگر شما خود را آدمی گرم و صمیمی نشان دهید، به شما اعتماد بیشتری می‌کنند.
شخصیت واقعی خود را نشان دهید
در ارتباط با افراد جدید سعی کنید شخصیت واقعی خود را نشان دهید. فکر نکنید که باید فرد بی‌نقصی باشید؛ شما هم انسان هستید و می‌توانید خصوصیات بد یا اشتباهاتی در زندگی داشته باشید. با این کار، افراد جدید اعتماد بیشتری به شما می‌کنند.
روی ارزش‌های مشترکتان تاکید کنید
افراد جذب کسانی می‌شوند که بیشتر شبیه به خودشان هستند. اگر می‌خواهید با کسی دوست شوید، سعی کنید نقاط مشترکی بین خود پیدا کنید.
گاهی آن‌ها را لمس کنید
زمانی که صمیمانه دست شخصی را که می‌خواهید با او دوست شوید لمس کنید، او احساس صمیمیت بیشتری نسبت به شما پیدا می‌کند.
لبخند بزنید
لبخند زدن هنگام نخستین ملاقات، تاثیر زیادی در جذب افراد دارد.
از ویژگی‌های مثبت افراد تعریف کنید
از ویژگی‌های شخصیتی مثبت افرادی که با آن‌ها برخورد می‌کنید تعریف کنید و نکات مثبت آن‌ها را بیان کنید؛ زیرا همه افراد دوست دارند با افرادی تعامل داشته باشند که خواسته‌ها و احساسات آن‌ها را درک کنند.
به آن‌ها یک راز بگویید
گفتن یک راز از خودتان می‌تواند اعتماد طرف مقابل را به شما جذب کند و باعث ایجاد رابطه عمیق‌تر میان شما شود.
در مقابل دیگران از آن‌ها بدگویی نکنید
در مقابل دیگران از افرادی که تازه با آن‌ها آشنا شده‌اید بدگویی نکنید؛ زیرا اصلا کار درستی نیست و اگر دوستان جدید شما متوجه این حرف‌ها شوند، اعتمادشان را نسبت به شما از دست می‌دهند و دوستی شما خراب می‌شود.
جوری رفتار کنید که شخص مقابل بداند که دوستش دارید
اگر فرد مقابل تصور کند که شما دوستش دارید، او نیز شما را دوست می‌دارد و ارتباط صمیمی‌تری با شما برقرار می‌کند.
حس شوخ‌طبعی خود را نشان دهید
طبق تحقیقات افراد شوخ‌طبع، افراد بیشتری را جذب خود می‌کنند.
اجازه دهید شخص مقابل از خودش بگوید
وقتی شخص مقابل شما از زندگی خود برای شما می‌گوید، خاطرات مثبتی از تعامل با شما در ذهن او ایجاد می‌شود.
صادق باشید
با صداقت در رفتار و گفتار خود، فرد مقابل تمایل بیشتری به برقراری ارتباط با شما خواهد داشت.
شغل روانشناسی
برخی افراد ممکن است تصورات اشتباهی درباره شغل psychology داشته باشند. برخی فکر می‌کنند روانشناس مانند یک پیشگو است که به خواندن ذهن و طالع‌بینی می‌پردازد؛ اما در حقیقت روانشناس کسی است که تحصیلات علمی روانشناسی دارد و با توانایی‌هایی که در این حوزه علمی کسب کرده است، مشکلات روحی و روانی را پیدا می‌کند و برای آن‌ها راه‌حل ارائه می‌دهد.
برخی افراد تصور می‌کنند روانشناس همه چیز را کامل می‌داند و بهترین راه‌حل را می‌دهد؛ در صورتیکه روانشناس به افراد کمک می‌کند تا خودشان بهترین راه‌حل را پیدا کنند زیرا او می‌داند که چگونه می‌تواند افراد را به درست فکر کردن هدایت کند.
باور اشتباه دیگری که افراد از شغل psychology دارند این است که فکر می‌کنند با یک جلسه مشاوره زندگی آن‌ها متحول می‌شود؛ اما روانشناس در یک مدت زمان مشخص می‌تواند به آن‌ها کمک کند، به شرط اینکه خود آن‌ها نیز همکاری کنند. خوشبختانه اکثر افراد در دنیای امروز می‌دانند که تاثیر psychology در زندگی افراد بسیار زیاد است.
